Filafani in Folona. Moddertextiel en Sadogo-divinatie bij de Senufo van Folona, Mali

Start - End 
2009 - 2013 (completed)
Type 

Tabgroup

Abstract

Het proefschrift behandelt Filafani, ‘Fila-stof‘ of door de Fila/Peul beschilderd moddertextiel, in de periode van 1997-2007 in de Senufo-gemeenschap van Folona in Zuid-Mali. In een combinatie van kunstwetenschappelijke en antropologische methodes en gebaseerd op langdurig veldwerk wordt de relatie tussen de rituele, divinatorische en artistieke praxi in de draag- en maakprocessen van moddertextiel beschreven en gevisualiseerd.

Verscheidene actoren zijn bij het maakproces van Filafani betrokken: de rituele specialisten van het Senufo Sadogo-genootschap als ‘voorschrijvers’, wevers van diverse origine en de Peul-modderschilders die verspreid over de savanne in verschillende ateliers werkzaam zijn. Het proefschrift combineert een uitgebreide litteratuurstudie over de relatie tussen kunst en divinatie in Afrika met een diepte-studie van de divinatorische praktijk van het Sadogo-genootschap.

Het maakproces van Filafani wordt tevens onderzocht, vanuit de materialiteit van het creatieproces en het perspectief en de praxi van de verschillende actoren. Door de aard van het maakproces – de intentionaliteit bij de performatieve activatie van de ruimtes waarin het textiel ontstaat en de interactie tussen de verschillende makers - draagt dit moddertextiel bij tot 1) het mogelijke persoonlijk welzijn van de drager, 2) een grotere sociale cohesie en 3) de expressie van een via textiel belichaamde persoonlijke en collectieve identiteit. Voorts wijzen schilders met een goede reputatie en gewaardeerde productie herhaaldelijk op de voldoening die ze bij de uitoefening van hun werk ervaren. De totaliteit van deze aspecten omschrijft de auteur als de ‘textiliteit’ van het maak- en gebruiksproces, voortbouwend op het werk van Ingold (2010), Gordon (2011) en Marchand (2013).

De Peul-schilders maken naast het sacrificieel textiel voor de Senufo ook een productie voor eigen gebruik, zoals wikkelrokken (pagnes) voor het huwelijksritueel en voor het loworo-weduwenhuwelijk, en camouflerende jachtkledij, of specifieke kledij voor muzikanten en andere gesloten groeperingen. De interactie tussen de diverse schilderspraktijken (voor verschillende functies en gebruikers) zorgt voor dynamiek en vernieuwing in de vormentaal en draagt bij tot de wederzijdse appreciatie in de sterke interetnische mix van Folona.

Audiovisuele middelen (fotografie en video) speelden een belangrijke rol in de methodiek van het onderzoek, en worden aangewend in verschillende vervolgprojecten.

People

Supervisor(s)

External(s)

Anja Veirman