Exemplary lives. The tension between historiographical and hagiographical discourse in the devotio moderna

Voorbeeldige levens. Het spanningsveld tussen het historiografische en het hagiografische discours in de moderne devotie
Begin - Einde 
2005 - 2009 (afgewerkt)
Vakgroep(en) 
Vakgroep Geschiedenis
Onderzoeksgebied 
Tijdsperiode 
Land/Regio 
Taal 
Onderzoeksmethode 

Tabgroup

Abstract

to be completed / Research project directed by Thom Mertens (sup.) and Jeroen Deploige (co-sup.) at the University of Antwerp.

Orginele samenvatting bij de aanvraag (2004): "De moderne devoten hebben een twintigtal verzamelingen van levensbeschrijvingen van hun medebroeders en -zusters nagelaten. Tweederde van deze verzamelingen is in het Latijn, eenderde in het Middelnederlands, in de regel overeenstemmend met het onderscheid man-vrouw, zowel wat het onderwerp als het beoogde publiek betreft. Meermalen is vooral van de zijde van historici de vraag aan de orde gesteld of het in deze vitenverzameling nu om historiografie of om hagiografie gaat. Het project wil deze problematiek als uitgangspunt nemen, maar daarbij het dilemma 'historiografie of hagiografie' loslaten. De tegenstelling wordt al minder absoluut als we spreken in termen van het historiografisch en hagiografisch discours. We moeten vaststellen dat traditionele heiligenlevens voor de moderne devoten blijkbaar niet meer voldeden of althans niet alleen, maar dat ze ook behoefte hadden aan teksten over meer eigentijdse voorbeelden, aan wat minder hagiografische stilering, aan een grotere concreetheid door middel van historiciteit. Ook degenen die het bovengenoemde dilemma aan de orde stellen zijn ervan overtuigd dat deze viten op de eerste plaats ter navolging (imitatio) en ter stichting (aedificatio) zijn geschreven. De derde dimensie van de hagiografie: de admiratio van het wonderbaarlijke lijkt vrijwel afwezig. Het miraculeuze speelt zo'n geringe rol in de vitenverzamelingen dat het zelfs lijkt of er een probleem is geweest met de erkenning van manifestaties van het bovennatuurlijke in het aardse leven. Tegen deze achtergrond is de probleemstelling van deze aanvraag te plaatsen: hoe en waarom stileren de moderne devoten de facta en dicta van eigentijdse figuren tot stichtelijke, bewonderenswaardige en navolgenswaardige voorbeelden, beschouwd in het kader van hun houding ten aanzien van heiligheid en de manifestatie van het bovennatuurlijke in het aardse leven? Bij de beantwoording van deze vragen zal ook aandacht besteed worden aan de relevantie van de onderzoeksresultaten voor de studie van de verhouding tussen laatmiddeleeuwse hagiografie en historiografie, iets waarvoor al heel wat meer onderzoekresultaten bekend zijn betreffende de voorgaande eeuwen."

Onderzoekers

Co-promotor(en)

Externe medewerkers

Anne Bollmann

Universiteit Antwerpen

Katrien Heene

Universiteit Gent / Universiteit Antwerpen

Thom Mertens

Universiteit Antwerpen
Publicaties