No words wil last such as marble. A historical-critical edition of 'Elias en het gevecht met de nachtegalen' and 'Winter te Antwerpen' by Maurice Gilliams

Geen woorden duren, zoals het marmer. Historisch-kritische editie van 'Elias of het gevecht met de nachtegalen' en 'Winter te Antwerpen' van Maurice Gilliams
Begin - Einde 
2004 - 2007 (afgewerkt)
Type 
Onderzoeksgebied 
Tijdsperiode 
Trefwoorden 
Dutch literature
Edition
Poetics

Tabgroup

Abstract

to be completed

Gezien de grote literair-historische betekenis van de Antwerpse dichter, essayist en prozaschrijver Maurice Gilliams (1900-1982) binnen onze Nederlandstalige literatuur, dringt de noodzaak zich op zijn werk in een wetenschappelijke editie te presenteren. De auteur ervoer het schrijven als een moeizame zoektocht naar ‘de enig juiste uitdrukking voor een enig juiste gewaarwording’, wat zich gemanifesteerd heeft in een grote hoeveelheid handschriftelijk en gepubliceerd documentair materiaal dat talrijke varianten bevat. De historisch-kritische uitgave is gericht op Gilliams’ twee bij leven gepubliceerde romans: Elias of het gevecht met de nachtegalen (1936) en Winter te Antwerpen (1953).

In een eerste deel worden de kritische leesteksten van beide werken aangeboden. Als basistekst is telkens geopteerd voor de eerste druk.

In een volgend deel, het commentaar, verschijnt een nauwgezette verantwoording van de werkwijze van de editeur, een uitgebreide primaire en secundaire bibliografie van de betreffende werken en met behulp van hoofdzakelijk uitgevers- en privécorrespondenties worden de ontstaans en publicatiegeschiedenis gereconstrueerd. Een uitvoerig hoofdstuk is gewijd aan het autobiografische oermanuscript Ontwarringen waaruit Gilliams is blijven putten voor het later gepubliceerde en nagelaten herinneringsproza met zijn alterego Elias als protagonist.

Het derde deel omvat het variantenapparaat. Hierin worden alle fasen van de tekstontwikkeling overzichtelijk gepresenteerd in een progressief gecombineerde synopsis. Naast de ‘statische’ voorstelling in een tweedimensionaal papieren apparaat zijn de mogelijkheden van een wendbare elektronische apparaatvorm (gecreëerd in XML formaat volgens de internationele TEI-standaard) geëxploreerd en is een uitgebreide databank met facsimiles aangelegd. In het licht van de ontwikkelingen op het gebied van elektronisch editeren gedurende de laatste decennia spreekt het voor zich dat ook voor de specifieke overleveringssituatie van Gilliams’ teksten naar een geschikt en duurzaam systeem wordt gezocht. De flexibele elektronische vorm maakt echter in geen geval het totaalbeeld van de papieren versie overbodig.

Het minutieuze tekstvergelijkende onderzoek en de reconstructie ervan in een gepast model werpen vervolgens nieuw licht op de bijzondere werkwijze en poëtica van de auteur.

Onderzoekers

Promotor(en)